สายหยุด ไม้เถาเลื้อย ดอกหอมยามเช้า ใครอยากปลูกต้องรู้!

ต้นสายหยุด คือหนึ่งในพันธุ์ไม้ที่หลายคนรู้จักเขาเป็นอย่างดี โดดเด่นด้านการส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ ผ่อนคลายยามเช้าตรู่ เมื่อสายก็จางหายไป และถ้าหากว่าคุณกำลังสนใจอยากเลี้ยงไม้เลื้อยสวย ๆ เถาสีน้ำตาลโอนอ่อนคดงอ ออกดอกสีเหลืองมองสบายตา วันนี้เรามีสิ่งที่น่าสนใจ การปลูก การขยายพันธุ์ต้นไม้พร้อมการดูแลอย่างถูกวิธีมาฝาก สามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้จริง ถ้าพร้อมแล้วเราไปทำความรู้จักกับเจ้าต้นนี้กันเลยดีกว่า

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่

รู้จักกับ “สายหยุด” ไม้เลื้อยดอกหอมยามเช้า ที่ใคร ๆ ก็ปลูกได้

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Desmos chinensis

ชื่อวงศ์ : Annonaceae (วงศ์กระดังงา)

ชื่อสามัญ : Dwarf Ylang Ylang Shrub หรือ Chinese Desmos

ชื่อท้องถิ่น : สาวหยุด (ภาคกลาง และภาคใต้), เครือเขาแกลบ (เลย), กล้วยเครือ (สระบุรี) และเสลาเพชร (สุราษฎร์ธานี) เป็นต้น

สายหยุด เจ้าต้นนี้คือไม้เถาเลื้อยไม่ผลัดใบ นิยมปลูกเอาไว้เป็นไม้เลื้อยทำซุ้มบังแดด ส่งกลิ่นหอมยามเช้าตรู่ เขามีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศจีน และนอกจากนี้ยังกระจายตัวอย่างแพร่หลายในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปัจจุบันถูกนำไปปลูกในภูมิภาคเขตร้อนอื่น ๆ ด้วยเช่นกัน ปัจจุบันหาดูตามบ้านเรือนได้ค่อนข้างยากมากแล้ว เนื่องจากไม่ค่อยได้รับความนิยมสักเท่าไร

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น : จัดอยู่ในประเภทไม้เถาหรือไม้พุ่มรอเลื้อย ซึ่งลำต้นของเขาอาจมีความยาวตั้งแต่ 1-5 เมตร ลักษณะเปลือกเถาเรียบสีน้ำตาลเข้มไปจนถึงดำ กิ่งอ่อนมีรูระบายอากาศพร้อมขนสีน้ำตาลปกคลุมอย่างหนาแน่น เมื่อกิ่งแก่พบช่องอากาศจำนวนมาก ผิวเกลี้ยงสีน้ำตาลไปจนถึงสีดำ

ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน ใบรูปหอก โคนมนเว้าเล็กน้อย ปลายใบเรียวแหลมมีติ่ง ขอบขนานและหยักเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ท้องใบขาวนวล เนื้อใบค่อนข้างบางและเหนียว ใบอ่อนสีแดงพบขนกระจายอยู่ตามใต้ใบ ขนาดความกว้าง 3-7 เซนติเมตร ยาว 6-15 เซนติเมตรโดยประมาณ

ดอก : ส่วนดอกสายหยุดนั้นเป็นดอกเดี่ยวมักออกบริเวณใต้กิ่ง ตรงข้ามกับใบ มีทั้งหมด 6 กลีบดอกแบ่งออกเป็นสองชั้นด้านนอกและด้านใน แต่ละกลีบมีการบิดโค้งงอเล็กน้อย ชั้นนอกกระดกขึ้น ปลายกลีบแหลม โคนตัด ความยาว 2-7 เซนติเมตร มีขนอ่อนปกคลุมและเต็มไปด้วยเกสรจำนวนมาก เป็นดอกไม้กลิ่นหอมยามเช้า ร่วงโรยช้ามาก ๆ

ผล : ผลของเจ้าต้นนี้จะออกแบบเป็นกลุ่ม โดยผลย่อยมีลักษณะคล้ายกับลูกปัดที่เรียงร้อยไปตามเส้นลวด ในหนึ่งผลค่อนข้างยาวคอดเป็นข้อกลมประมาณ 7 เม็ด มักติดผลในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคมเป็นหลัก

ประโยชน์

สายหยุดเป็นไม้เลื้อยทนแดดได้เป็นอย่างดี จึงมักถูกนำมาปลูกเป็นไม้ประดับเกี่ยวพันระแนง ใบให้ร่มเงาและเมื่อเกิดดอกก็ส่งกลิ่นหอมเย็นชื่นใจ นิยามนำไปสกัดทำน้ำมันหอมระเหย และยังนำกลิ่นไปใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอางได้อีกด้วย นอกจากนี้ส่วนต่าง ๆ ยังมีสรรพคุณทางยา แก้วิงเวียนศีรษะ แก้ไข้ แต่เราไม่ขอลงรายละเอียดลึกเนื่องจากปัจจุบันเน้นรักษาด้วยการแพทย์ยุคใหม่มากกว่า

การขยายพันธุ์

สายหยุด สามารถขยายพันธุ์ได้หลากหลายวิธี ทั้งการตอนกิ่งและปักชำซึ่งไม่ค่อยได้รับความนิยมนัก ส่วนใหญ่มักเน้นไปที่วิธีการเพาะเมล็ดเสียมากกว่า เนื่องจากทำได้ง่าย ให้รากและต้นที่แข็งแรง และถ้าเพื่อน ๆ คือมือใหม่หัดเพิ่มจำนวนประชากร เรามีเคล็ดลับในการขยายพันธุ์เจ้าต้นนี้มาฝาก

อุปกรณ์ที่ต้องใช้

– ถาดเพาะชำ

– ทราย 1 ส่วน

– ขุยมะพร้าว 1 ส่วน

– เมล็ดสายหยุดสด

ขั้นตอนการขยายพันธุ์

1.ใช้ผลสดต้นสายหยุดที่สุกแล้วมาทำเป็นเมล็ดพันธุ์เนื่องจากมีอัตราการงอกที่ดีกว่าเมล็ดแห้ง

2.ยีเปลือกออกให้เหลือแต่เมล็ด

3.นำขุยมะพร้าวแช่น้ำทิ้งไว้ 1 คืน

4.นำขุยมะพร้าวมาผสมเข้ากับทรายอีก 1 ส่วนเพื่อทำวัสดุปลูก

5.จากนั้นนำเมล็ดมาจัดเรียงวางลงบนดิน กดลงไปเล็กน้อย เสร็จสรรพใช้ดินโรยกลบ

6.รดน้ำตามและอย่าลืมให้น้ำเขาทุกวัน วางถาดเพาะเอาไว้ในพื้นที่ที่มีแสงแดดรำไร

7.ใช้เวลาประมาณ 45 วัน ต้นกล้าจะเริ่มงอกออกมา ให้เราแกะหมวกเมล็ดออกเพื่อเป็นการช่วยเขาอีกทาง

การปลูก/ดูแล

แสง : ความจริงแล้วเขาชื่นชอบแสงแดดในระดับปานกลาง ควรปลูกให้ถูกแดดทั้งวันหรืออย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวันจะดีที่สุด แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถอยู่ในพื้นที่แสงรำไรและเติบโตอย่างสวยงาม

ดิน : เน้นปลูกในดินร่วน โปร่ง ระบายน้ำดี และไม่แฉะ

น้ำ : ชื่นชอบความชื้นปานกลาง การให้น้ำควรคำนึงถึงดินที่ปลูก หากสามารถกักเก็บความชุ่มชื้นได้เป็นอย่างดีตลอดทั้งวัน ก็สามารถรดน้ำเพียงวันละ 1 ครั้งได้เลย แต่ถ้าหากดินระบายน้ำเร็วเกินไปก็อาจจะเติมน้ำเช้า-เย็นแบบพื้นไม่แฉะเกินไปก็ได้เช่นกัน

และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวเกี่ยวกับ “สายหยุด” ไม้เลื้อยออกดอกทั้งปีที่หลายคนอยากปลูกเลี้ยงเอาไว้ในครอบครอง แต่จะได้กลิ่นหอมแรงเฉพาะคนที่ตื่นเช้าเท่านั้น เราว่าเหมาะสำหรับปลูกเอาไว้เป็นแรงบันดาลใจในการตื่นมาก ให้อารมณ์แบบตั้งนาฬิกาปลุกมาดมกลิ่นดอกไม้ ใครมีเอาไว้ในครอบครองก็ลองนำวิธีการดังกล่าวไปประยุกต์ใช้ดูแลต้นไม้กันได้เลยนะคะ

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับต้นไม้และพืชผักได้ที่ Plantlover.net