คำว่า การเวก ที่เรากล่าวถึงไม่ใช่นกแต่อย่างใด ทว่าเป็นพันธุ์ไม้ไทยโบราณ รุ่นพ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย นิยมชมชอบ เนื่องจากดอกเหลืองสวยเด่นเป็นเอกลักษณ์ ส่งกลิ่นหอมอบอวลยามเย็น หลายคนเรียกเขาว่ากระดังงา แม้คล้ายกันอยู่บ้างแต่ความจริงแล้วเป็นพืชคนละประเภทกันเลย ใครกำลังสนใจเรื่องราวของเจ้าต้นนี้ พร้อมวิธีการปลูก ดูแลรักษาอย่างถูกต้องตามหลักให้ต้นไม้โตสวย แข็งแรง ข้อมูลต่อไปนี้คือสิ่งที่คุณควรรู้เอาไว้!
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
รู้จักกับ “การเวก” ไม้เถาเนื้อแข็ง เลื้อยคลุมหลังคา ที่ใคร ๆ ก็หลงรัก
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artabotrys siamensis Mig.
ชื่อวงศ์ : Annonaceae (วงศ์กระดังงา)
ชื่อสามัญ : Artabotrys siamensis, Climbing Llang-llang, Gara-Wek และ Fragrant Ylang Ylang Vine
ชื่อท้องถิ่น : กระดังงาจีน (ภาคเหนือ), กระดังงาป่า (กาญจนบุรี), กระดังงัว (ราชบุรี), กระดังงาเถา (ภาคตะวันตก), หนามควายนอน (ชลบุรี) และ สะบันงาจีน สะบันงาเครือ (ภาคใต้)
การเวก คือไม้เถาเอยเนื้อแข็งชนิดไม่ผลัดใบ ที่เรามักพบเห็นเขาอยู่ตามบ้านเรือนหลังเก่าของคุณปู่ย่าตายาย เถาสีน้ำตาลเป็นเกลียวสานกันอย่างไร้ระเบียบบนหลังคาบ้านหรือซุ้ม ส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ ชวนแหงนมอง ใบแน่นหนาสมฐานะไม้เลื้อยทำซุ้มบังแดดยอดนิยม ความจริงแล้วเขามีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศไทยของเราเอง นอกจากนี้ยังแพร่หลายในประเทศเมียนมาร์ อินเดีย และศรีลังกาอีกด้วย บ้านเกิดบ่งบอกถึงสภาพความเป็นอยู่ของต้นไม้ ปลูกง่าย ดูแลง่าย ฝากเทวดาเลี้ยงได้เลย
ความเชื่อ
แน่นอนว่าต้นไม้ต้นนี้เป็นไม้มงคล โดยคำว่า “การเวก” มาจากชื่อนกในสมัยพุทธกาลซึ่งเสียงร้องดังก้องกังวาน ไพเราะจับใจ หลายคนเชื่อว่าเมื่อปลูกพันธุ์ไม้ชนิดนี้เอาไว้ จะช่วยให้มีชื่อเสียงโด่งดังเฉกเช่นนกร้องขับขาน เหมาะสำหรับคนทำอาชีพที่ต้องอาศัยชื่อเสียงอย่างนักร้อง นักแสดง นักเขียน หรือ Influencer ทั้งหลายควรมีเอาไว้ หากปลูกทางทิศตะวันออกของบ้านจะยิ่งส่งผลดี เกิดสิริมงคลแก่ผู้อยู่อาศัย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น : เป็นไม้เถาเนื้อแข็งเลื้อยไต่ขึ้นสูง แตกกิ่งก้านสาขาออกเป็นจำนวนมาก ความยาว 5-10 เมตรโดยประมาณ เถาอ่อนมีสีเขียวพบขนปกคลุม ส่วนเถาแก่สีน้ำตาลเข้มไปจนถึงดำ ตามกิ่งมีส่วนที่ลักษณะคล้ายกับรูปปากขอโผล่ขึ้นเป็นจำนวนมาก
ใบ : เป็นพืชใบเดี่ยว ออกใบเรียงสลับกันบนกิ่งหรือลำต้นอย่างหนาแน่นทำให้ดูเหมือนกับเป็นพืชใบประกอบ ลักษณะรูปใบรี แผ่นใบหนาและกว้างมากที่สุดตรงกลาง ขอบใบขนาน โคนและปลายใบสอบแหลม สีเขียวเข้มมันเงา ขนาดความกว้าง 4-5 เซนติเมตร และยาว 13-15 เซนติเมตรโดยประมาณ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อกระจุกที่กิ่งหรือลำต้นใกล้ซอกใบ ในหนึ่งกระจุกประกอบไปด้วย 1-3 ดอกย่อย หรือบางสายพันธุ์ก็ออกเป็นดอกเดี่ยว กลีบดอกการเวกโดดเด่นผลิบานออกมาจากซอกกลีบเลี้ยงโดยไม่เชื่อมติดกัน โดยสายพันธุ์ที่พบเจอในประเทศไทยมีด้วยกันทั้งหมด 6 กลีบ ปลายกลีบกระดกขึ้น เนื้อหนาและแข็ง มีสีเหลือง มีเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียค่อนข้างมาก เป็นดอกไม้กลิ่นหอมโชยยามเย็นคล้ายกับกระดังงา อีกทั้งรูปร่างต่างกันไม่มากจึงมักถูกเข้าใจผิดและเรียกชื่อสับสนอยู่เรื่อย
การเวก VS กระดังงาสงขลา ต่างกันอย่างไร
ต้นไม้สองชนิดนี้แตกต่างกันพอสมควร แต่ไม่ทิ้งเค้าโครงของกระดังงาเนื่องจากเป็นพืชในวงศ์เดียวกัน แต่จำแนกง่ายมากเพราะกระดังงานั้นเป็นไม้ยืนต้น ดอกยาวและบางบิดเกลียว ส่วนการเวกเป็นไม้เถาเลื้อย ดอกเนื้อแข็งมาก
การขยายพันธุ์
สำหรับการขยายพันธุ์การเวกนั้นสามารถทำได้หลากหลายรูปแบบตั้งแต่เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ไปจนถึงการปักชำกิ่งซึ่งเป็นวิธีการที่ง่ายและได้รับความนิยมมากที่สุด มือใหม่ก็สามารถทำได้ และถ้าเพื่อน ๆ กำลังหัดเพิ่มจำนวนประชากรต้นไม้อยู่ วันนี้เรามีขั้นตอนการปักชำง่าย ๆ ทำตามได้มาฝากกัน
อุปกรณ์ที่ต้องใช้
– กรรไกรตัดกิ่ง
– การเวกต้นแม่พันธุ์
– ดินปลูก
– ดินปลูกทั่วไป
– ถุงเพาะชำ
ขั้นตอนการปักชำกิ่งต้นไม้
1.เลือกกิ่งของต้นไม้ที่ขนาดใกล้เคียงกับแท่งดินสอ มีสีน้ำตาลปะปน เนื่องจากเป็นกิ่งที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป เหมาะสำหรับปักชำ
2.จากนั้นใช้กรรไกรตัดกิ่งออกมาจากต้นแม่พันธุ์ได้เลย
3.นำดินปลูกบรรจุใส่ถุงเพาะชำและรดน้ำเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น
4.จากนั้นเสียบกิ่งของเขาลงดิน ใช้มือกดบีบดินเข้าหากิ่งเพื่อประคองต้นเอาไว้
5.วางเขาไว้ในพื้นที่ที่มีแสงแดดรำไร แล้วรอจนกว่ารากจะเดินเต็มที่ค่อยนำไปปลูกยังพื้นที่ที่เหมาะสม
การปลูก/ดูแล
แสง : เขาเป็นไม้เลื้อยทนแดด ที่ชื่นชอบแสงแดดตลอดทั้งวัน อย่าให้อยู่ใต้ร่มไม้ใบบังมากจนเกินไป
ดิน : เน้นดินร่วนที่ค่อนข้างโปร่ง มีอินทรียวัตถุสูง ระบายน้ำดี แต่ก็เติบโตได้ดีในดินอื่นได้เช่นกัน
น้ำ : ช่วงปลูกลงดินใหม่ ๆ ให้รดน้ำวันละ 2 ครั้งเช้า-เย็น แต่เมื่อรากเริ่มติดดินดีแล้วก็สามารถรดน้ำช่วงเช้าเพียงวันละ 1 ครั้งได้เลย พยายามให้ดินชุ่มชื้นแต่ไม่แฉะจนเกินไป
และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวเกี่ยวกับการเวก ไม้เลื้อยออกดอกตลอดทั้งปี สีเหลืองสวยส่งกลิ่นหอมอบอวลเย้ายวนใจที่อาจไม่ค่อยได้รับความนิยมในปัจจุบัน แต่น่าปลูกและช่วยสร้างสีสันให้แก่บ้านและสวนได้เป็นอย่างมาก เห็นไหมล่ะว่าดูแลไม่ยาก ใครก็ปลูกได้แม้ไม่ค่อยมีเวลา ถ้าเพื่อน ๆ เริ่มปลูกแล้วหรือกำลังตัดสินใจจะซื้อหาน้องมาเลี้ยงดูก็สามารถนำข้อมูลเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้กันได้เลย
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับต้นไม้และพืชผักได้ที่ Plantlover.net
