อยากปลูกต้องรู้ “ต้นยี่โถ” ไม้ดอกสวยงาม มีพิษถึงตาย ทำอย่างไรให้ปลอดภัย!! 

หากกล่าวถึง “ต้นยี่โถ” หลายคนก็อาจจะเคยได้ยินมาว่าเขามีพิษร้ายแรง อาจถึงขั้นทำให้เสียชีวิตลงได้ ทว่ายี่โถดันเป็นไม้ประดับสวยงามเกินห้ามใจ แม้มีภัยแต่ชวนปลูกไว้เชยชมยิ่งนัก หากคุณคือมนุษย์ผู้หลงใหลในความงามของเจ้าต้นนี้ ต้องหาวิธีการดูที่ถูกหลัก สำหรับข้อข้องใจที่ว่า เขามีพิษจริงหรือไม่และปลูกอย่างไรให้ปลอดภัย วันนี้เรามีคำตอบมาให้ ไปติดตามกันได้เลย 

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่

รู้จักกับ “ต้นยี่โถ” ไม้ประดับสวยงาม มีพิษร้าย มาพร้อมความเชื่อโบราณ 

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nerium Oleander L. 

ชื่อสามัญ : Oleander, Sweet Oleander, Rose Bay 

วงศ์ : Apocynoideae (วงศ์ย่อยส้มลม)

ชื่อไทยและอื่น ๆ : ยี่โถไทย, ยี่โถจีน, ยี่โถดอกขาว, อินโถ (ภาคเหนือ), ยี่โถดอกแดง (ภาคกลาง) 

“ยี่โถ” ถูกพบครั้งแรกแถบบริเวณทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และเป็นพรรณไม้ดอกสวยงามที่พบได้ตามประเทศเขตร้อนทั่วไป รวมถึงประเทศไทย ซึ่งสันนิษฐานว่ามีการแพร่พันธุ์เข้ามาในไทยโดยชาวจีน จุดประสงค์ในการปลูกเน้นไปทางเพื่อประดับตกแต่งและชมเล่นเสียส่วนใหญ่ เนื่องจากดอกของเขามีสีสันสวยงาม ส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ และถึงแม้จะเป็นต้นไม้มีพิษแต่ยี่โถก็ยังเป็นสมุนไพร ทว่าไม่ขอแนะนำให้ใช้ในทางสมุนไพรจะดีกว่าเพราะมีความเสี่ยงมากหากปรุงผิดวิธี 

พิษของยี่โถ 

ยี่โถ จัดว่าเป็นพื้นที่มีพิษร้ายแรง ส่งผลต่อทั้งมนุษย์และสัตว์ ในประเทศอินเดียเคยมีการพบว่า เกษตรกรนำใบยี่โถไปให้ วัว ควาย แกะ แพะ และม้ากินเป็นอาหาร ปรากฏว่าพวกมันเสียชีวิตลงเนื่องจากพิษของต้นยี่โถ ส่วนมนุษย์อย่างเราหากทานเข้าไปก็อาจทำให้เกิดอาการปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน ตาพร่ามัว มองไม่เห็น เนื่องจากเจ้าต้นนี้มีสารในกลุ่ม Cardiac glycosides โดยปกติแล้วมักใช้ในผู้ป่วยที่หัวใจเต้นเร็วกว่าปกติ สารจะออกฤทธิ์ทำให้หัวใจเต้นช้าลง หากได้รับการรักษาไม่ทันท่วงทีก็อาจเสียชีวิตได้ ทั้งนี้น้ำผึ้งดอกยี่โถก็ถือว่ามีพิษ หากกินเข้าก็ทำให้เกิดอันตรายได้เช่นเดียวกัน

ทางเว็บไซต์เพื่อสุขภาพชื่อดังอย่าง Medthai ได้ระบุว่า การแก้ไขพิษในเบื้องต้น ให้ผู้ได้รับพิษดื่มกาแฟก่อนนำส่งโรงพยาบาล เพราะคาเฟอีนจะกระตุ้นการหลั่งสารอะดรีนาลีน ส่งผลให้หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น 

ความเชื่อ 

แม้การตีลูกหลานที่ดื้อซน เกเร จะไม่ใช่ทางออกที่ดีนัก แต่คนโบราณก็มีความเชื่อว่า หากใช้กิ่งที่มีความเหนียวของยี่โถมาตีลูกหลานจอมดื้อ ซน เกเร จะทำให้พวกเขากลับกลายเป็นคนดี เชื่อฟังพ่อแม่มากยิ่งขึ้น

ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์ 

ต้น : ต้นยี่โถนั้นตั้งตรงและสูง 1.5-2.5 เมตร โดยประมาณ จะแตกกิ่งก้านออกจากโคนต้น โดยเปลือกต้นมีสีน้ำตาลเข้ม และมีอย่างอยู่ทุกส่วน 

ใบ : มีลักษณะเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันรอบกิ่ง โคนใบสอบ เรียว ปลายใบแหลม เนื้อใบหนา ผิวใบด้านบนเขียวขึ้นมัน มีขนาดความยาวประมาณ 14-15 เซนติเมตร กว้างราว ๆ 1.7-1.9 เซนติเมตร 

ดอก : ดอกยี่โถถือเป็นไฮไลท์ที่หลายคนรอคอย มักออกเป็นช่อกระจุกอยู่ปลายกิ่ง ในหนึ่งช่ออาจมีดอกย่อยตั้งแต่ 2-6 ดอกขึ้นไปเลยทีเดียว ซึ่งในหนึ่งกิ่งสามารถมีดอกได้ตั้งแต่ 4-60 ดอกเลยทีเดียว เขาเป็นพันธุ์ไม้ที่มีทั้งดอกซ้อนและดอกเดี่ยว ออกดอกตลอดทั้งปีแต่จะดกเป็นพิเศษในช่วงเดือนมิถุนายน – ตุลาคมของทุกปี หากบานเต็มที่จะมีขนาดราว ๆ 4-5 เซนติเมตร 

การขยายพันธุ์ / ปลูก 

ยี่โถ ขยายพันธุ์ได้หลายวิธี ทั้งการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ แน่นอนว่าการปักกิ่งชำนั้นได้รับความนิยมมากที่สุด เนื่องจากง่ายและรวดเร็วกว่า เพียงแค่ตัดกิ่งอ่อนของเขาออกมา เด็ดใบออก แต่เหลือไว้ประมาณ 3 ใบ จากนั้นนำไปแช่น้ำและรอจนรากงอกออกมา ก็สามารถนำไปปลูกลงบนดินร่วนผสมดินทรายและกาบมะพร้าวหั่นหยาบ หรือดินที่ระบายน้ำดีได้เลย 

การดูแล 

ต้นยี่โถดูแลง่าย เติบโตได้ดีในบ้านเรา เป็นไม้ที่ชื่นชอบแสงแดดตลอดทั้งวัน ดังนั้นควรเลือกทำเลในการปลูกให้อยู่กลางแจ้ง หรือพื้นที่ที่แสงแดดส่องถึงตั้งแต่เช้าจรดเย็น เพิ่มความสดชื่นโดยการรดน้ำเช้า-เย็น ทุกวัน เพราะเป็นพื้นที่ชอบน้ำมากแต่ก็ทนแล้งได้ดี ทั้งนี้หากใครมีธุระหรือหน้าที่การงานวุ่นเกินไป ก็อาจจะรดน้ำเพียงวันละ 1 ครั้งช่วงเช้าก็ได้เช่นกัน หมั่นใส่ปุ๋ยสูตร 10-10-10 ประมาณ 1 ครั้ง / 2 สัปดาห์ และลดการใส่ปุ๋ยลงเมื่อใบไม้ร่วง 

ปลูกยี่โถอย่างไรให้ปลอดภัย 

หากว่ากันด้วยความจริงแล้ว คงไม่มีใครนำต้นไม้สวยงามไปรับประทานเล่นกันง่าย ๆ แต่ทั้งนี้อาจจะต้องปลูกให้ห่างอาคารหน่อย หากบ้านใดมีเด็กเล็ก ผู้ป่วยอัลไซเมอร์หรือสัตว์อย่างน้องหมาน้องแมว ที่บางทีก็ชอบแอบงับหญ้า งับใบไม้เล่น เพราะพวกเขาอาจเผลอกินใบหรือดอกของมันเข้าไปโดยไม่รู้อีโหน่อีเหน่ กระทั่งเป็นอันตรายต่อชีวิต 

และนี้ก็คือข้อมูลเกี่ยวกับ “ต้นยี่โถ” พรรณไม้ดอกสวย มีพิษร้ายแรงที่คนอยากปลูกต้องรู้เอาไว้ เพื่อความปลอดภัย พร้อมทั้งวิธีการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าเกี่ยวกับพิษของเขาในเบื้องต้น แต่ถ้าคุณปลูกเอาไว้ห่างไกลจากเด็กเล็ก ผู้ป่วยอัลไซเมอร์ก็คงจะไม่เกิดปัญหาเหล่านี้ บ้านไหนพบเห็นคนชราใช้ยี่โถเป็นสมุนไพร อาจจะต้องกำชับเรื่องพิษให้เขาฟังจนเกิดความเข้าใจ เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะตามมาในภายหลัง หวังว่าทั้งหมดนี้จะเป็นประโยชน์ต่อทุกคนนะคะ  

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับต้นไม้ได้ที่ Plantlover.net