“ดอกบัว” ขึ้นชื่อว่าเป็นราชินีแห่งไม้น้ำ เป็นที่คุ้นเคยกันดีสำหรับคนไทยและชาวพุทธทั้งหลาย ดอกบัวเป็นดังดอกไม้แทนความสงบและบริสุทธิ์ เนื่องจากมีความสวยงามเป็นอย่างมาก มีหลากชนิด หลายสายพันธุ์ อีกทั้งยังมีดอกหลากหลายสีสัน สามารถพบเห็นได้ตามแหล่งน้ำต่าง ๆ ไม่เพียงเท่านี้ บัวยังเป็นสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ และมีความหมายที่เป็นมงคลอีกมากมาย ในบทความนี้ Plantlover จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับไม้น้ำชนิดนี้ ไปติดตามกันได้เลย
ความเชื่อของคนไทยกับดอกบัว
ในทางพุทธศาสนา ดอกบัวเป็นสัญลักษณ์แทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์ของผู้มีบุญ ซึ่งมีความเชื่อกันว่า บัวนั้นเป็นพืชชนิดแรกที่ถือกำเนิดขึ้นมาบนโลกใบนี้ และเป็นเครื่องหมายของบุพนิมิตในการประสูติของพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ ไม่เพียงเท่านี้บัวนั้นยังเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ ความดี และสัญลักษณ์แทนปัญญา การหลุดพ้นต่าง ๆ แฝงไปด้วยคำสอนของพระองค์ เตือนให้ระลึกถึงธรรมชาติของมนุษย์ โดยเปรียบมนุษย์เหมือนบัว 4 เหล่า ปัจจุบันนิยมใช้ดอกบัวในการบูชาพระอยู่เสมอ บางบ้านจึงนิยมปลูกเพื่อความเป็นสิริมงคล และในศาสตร์ของฮวงจุ้ยหากปลูกไว้ในอ่างน้ำ นำไปวางไว้ตรงประตูเข้าออก ทิศเหนือเป็นทิศของธาตุน้ำจะช่วยเสริมโชคลาภเงินทอง วางทิศตะวันออกจะเสริมอำนาจบารมี
ลักษณะของดอกบัว
บัวเป็นพืชล้มลุก ลำต้นเป็นไหล ลักษณะของใบบัวจะเป็นใบเดี่ยวสีเขียว กลมใหญ่ แตกออกมาจากลำต้น บางชนิดใบจะไม่มีขน ส่วนดอกนั้นจะตูม เมื่อบานออก กลีบจะซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ด้านในมีเกสรตัวผู้จำนวนมาก ส่วนตัวเมียเรียงบนฐานเหมือนกับฝักบัวนั่นเอง
ดอกบัวมี 6 ชนิด ได้แก่
1. บัวหลวง
มีใบขนาดใหญ่ สีเขียว รูปทรงกลม ดอกและใบชูขึ้นเหนือน้ำ ก้านจะมีลักษณะแข็ง ผิวหน้าของใบจะถูกเคลือบอยู่ทำให้น้ำไม่เกาะ เป็นบัวที่เรานิยมนำมาบูชาพระ
2. บัวฝรั่ง
ลักษณะคล้ายบัวหลวง ใบมีทั้งขอบเรียบและขอบใบจักร ใบกลมสวย รูปทรงของดอกสวยงาม มีหลายสีทั้งสีขาว สีแดง สีชมพู สีเหลือง ตัวดอกจะลอยบนผิวน้ำ
3. บัวผัน บัวเผื่อน
มักจะขึ้นตามทุ่งนา ดอกมีกลิ่นหอมและบานตอนเช้า หุบตอนเย็น ใบเป็นรูปทรงไข่จนถึงกลม ตัวดอกมีหลายกลีบและมีหลายสี เป็นไม้ประดับดอกสีม่วงชนิดหนึ่ง นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ส่วนหัวนิยมนำมาทำเป็นยา การขยายพันธุ์จะใช้วิธีการเพาะเมล็ด
4. บัวจงกลนี
เป็นบัวเชื้อชาติและสัญชาติไทยที่มีแต่ในประเทศไทยเท่านั้น จะลอยอยู่แตะผิวน้ำ ขอบใบหยัก มีรูปร่างรีคล้ายหัวใจ เป็นบัวที่มีกลีบดอกมากที่สุดในโลก และมีลักษณะพิเศษคือ บานแล้วไม่หุบ เป็นบัวที่ชอบอยู่กลางแจ้งและที่น้ำลึก
5. บัววิกตอเรีย หรือ บัวกระด้ง
ใบบัวขนาดใหญ่ 6 ฟุต ขอบใบจะยกตัวขึ้นคล้ายกระด้ง ดอกสีขาว ชมพู มีกลิ่นหอม บานในช่วงเวลากลางคืนและหุบตอนพระอาทิตย์ขึ้น
6. บัวสาย
อยู่ตามหนองบึง สามารถขึ้นอยู่ในน้ำลึก ๆ ได้ ก้านใบจะไม่สามารถส่งใบให้ชูได้สูง ส่วนใบมักจะลอยบนผิวน้ำ ดอกมีหลายสี คือ สีบานเย็น สีขาว และสีชมพู มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ดอกจะบานกลางคืนและหุบตอนเช้า
