ลำดวน เป็นชื่อพันธุ์ไม้ที่ชาวไทยคุ้นเคยเป็นอย่างดี โดยเฉพาะคนโบราณ เจ้าต้นนี้นอกจากจะปลูกเอาไว้ให้ร่มเงา เพื่อความสวยงามแล้วก็ยังเป็นต้นไม้เสริมดวงที่น่าสนใจ ประโยชน์มากมาย สร้างมูลค่าไม่ใช่น้อย หากคุณกำลังสนใจอยากทำความรู้จักกับต้นไม้ดังกล่าว นี่คือสิ่งที่คุณต้องรู้เอาไว้ก่อนปลูกต้นลำดวนติดบ้าน!!
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
รู้จักกับต้นลำดวน ต้นไม้มงคล พื้นเมือง ปลูกเอาไว้เสริมเสน่ห์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Melodorum fruticosum Lour.
ชื่อวงศ์ : Annonaceae (วงศ์กระดังงา)
ชื่อภาษาอังกฤษ : White cheesewood
ชื่อไทยอื่น ๆ : ต้นหอมนวล (ภาคเหนือ)
ลำดวน เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางอันมีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะไทย ลาว พม่า และกัมพูชา ในบ้านเราสามารถพบได้ทั่วทุกภูมิภาค มักเกิดขึ้นตามธรรมชาติ บริเวณป่าเบญจพรรณ รวมไปถึงป่าดิบแล้งทางภาคอีสานเสียเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้ก็ยังเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดศรีสะเกษ พบได้มากที่สุดในจังหวัดศรีสะเกษอีกด้วย
ความเชื่อ
ลำดวน เป็นหนึ่งในไม้มงคล เสริมดวงความรักที่หลายคนอาจยังไม่ทราบ กลิ่นหอมนวลของเขาช่วยให้จิตใจผ่อนคลาย ทรงเสน่ห์จนกระทั่งเกิดเป็นความเชื่อที่ว่าหากบ้านใดได้ปลูกต้นนี้เอาไว้ จะช่วยเสริมดวงในเรื่องความรักใคร่ เมตตามหานิยม เป็นต้นไม้ที่ช่วยเพิ่มแรงดึงดูดจากคนรอบข้าง ทำให้ผู้ที่ผ่านเข้ามามองเราในแง่ดีมากยิ่งขึ้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น : อย่างที่ได้ทราบกันไปแล้วว่าลำดวนเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ความสูงของเขาก็จะอยู่ที่ราว ๆ 5-20 เมตร ลักษณะเรือนพุ่มเป็นรูปทรงกรวย ค่อนข้างหนา เปลือกต้นสีน้ำตาล ผิวขรุขระเป็นสะเก็ด
ใบ : เจ้าต้นนี้เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวเรียงสลับกันแบบไม่ผลัดใบทิ้ง ดังนั้นจึงเหมาะสำหรับปลูกเอาไว้ตามสนามหญ้าหน้าบ้าน เนื่องจากใบไม่ร่วงหล่น แผ่นใบของเขามีรูปหอก สีเขียวเป็นมัน บริเวณยอดและใบอ่อนจะเป็นสีแดง โคนใบสอบ ขอบใบแหลม
ดอก : ดอกลำดวนถือเป็นไฮไลท์เด็ดที่คนปลูกรอคอยเลยล่ะ เพราะทุกครั้งที่เขาผลิบาน ก็จะกลายเป็นดอกไม้กลิ่นหอมนวลเฉกเช่นเดียวกับดอกมะลิ แต่มีสีเหลืองนวล ลักษณะดอกแปลกตา มีกลีบชั้นนอกและในอย่างละ 3 กลีบ และกลีบชั้นในหุบเข้าหากัน ผิวกลีบหนา แข็ง มักออกดอกตามซอกใบหรือปลายกิ่งประมาณช่วงเดือนธันวาคม – มีนาคมของทุกปี สำหรับต้นที่มีอายุประมาณ 5 ปีขึ้นไป
ผล : ผลของเขามีรสหวานอมเปรี้ยว ออกแบบเป็นกลุ่มก้อนพวงละ 15-20 ผล เมื่อสุกแล้วสีดำ
ประโยชน์ใช้สอย
นอกจากจะปลูกเอาไว้เป็นไม้ประดับให้ร่มเงาแล้ว ลำดวนก็ยังมีประโยชน์มากมายโดยเฉพาะเนื้อไม้จะค่อนข้างแข็ง จึงนิยมนำมาแปรรูปทำเฟอร์นิเจอร์ขนาดเล็ก ของใช้ภายในครัวเรือน และด้วยความที่กลิ่นหอมเลื่องลือส่วนดอกก็สามารถนำมาสกัดทำน้ำมันหอมระเหยกระจายไปตามอุตสาหกรรมยา เครื่องสำอาง ส่วนเกสรจัดอยู่ในเกสรทั้ง 9 ที่เป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง มักใช้ร่วมกันกับสมุนไพรจีน
การขยายพันธุ์
สำหรับการขยายพันธุ์ต้นไม้อย่างลำดวนนั้นสามารถทำได้เฉกเช่นเดียวกันกับไม้ในสกุลใกล้เคียงอย่างเช่น ต้นบุนนาค ต้นนมแมว และอีกมากมายทั้งตอนกิ่งและเพาะเมล็ด ทว่าวิธีการที่ง่ายและได้รับความนิยมก็คือการเพาะเมล็ด ซึ่งสามารถทำได้ดังต่อไปนี้
อุปกรณ์ที่ต้องใช้
1.เมล็ดลำดวน
2.ภาชนะใส่น้ำอุ่น
3.กล่องมีฝาปิด
4.กระดาษทิชชู่
5.ดินปลูก หรือดินร่วนผสมปุ๋ยหมัก
6.กระถางมีรูระบายน้ำที่ก้อน
วิธีการเพาะเมล็ด
1.นำเมล็ดมาแกะเปลือกสีดำออกให้หมดแล้วแช่น้ำอุ่นทิ้งไว้เป็นเวลา 2 ชั่วโมง
2.จากนั้นให้นำทิชชู่มาชุบน้ำเพื่อวางลงในกล่องมีฝาปิด
3.ใส่เมล็ดที่แช่น้ำทิ้งไว้แล้ว 2 ชั่วโมงลงไป
4.จากนั้นนำทิชชู่ขึ้นมาปิดทับอีกหนึ่งชั้นก่อนปิดฝากล่องแล้ววางไว้ในพื้นที่แสงส่องถึงน้อย
5.ประมาณ 25 วันรากของเขาจะเริ่มงอกออกมา
6.ช่วงเวลานั้นให้เรานำเขาไปเพาะต่อในกระถางโดยผสมดินร่วนเข้ากับปุ๋ยหมักในอัตราส่วน 2:1 รดน้ำให้ชุ่มชื้น
7.ฝังเมล็ดลงไปในดินประมาณ 90% ไม่ต้องทั้งหมด และไม่ต้องกลบหน้าดิน
8.วางเขาไว้ในพื้นที่ที่มีแดดรำไร รดน้ำสม่ำเสมอ อย่าให้หน้าดินแห้ง สัก 60 วันต้นสีเขียวยาว ๆ ก็จะเริ่มงอกออกมาแล้วล่ะ การเพาะเมล็ดต้นไม้ใหญ่ไม่ยากใช่ไหมคะ แต่ต้องรอเวลาหน่อยก็เท่านั้นเอง
การปลูก / ดูแล
เมื่อต้นกล้าโตพอจะนำไปปลูก ให้ใช้ดินร่วนปกติธรรมดาตามบ้านเราได้เลย แต่เน้นดินร่วนซุยหน่อยเขาจะเจริญเติบโตได้ดีกว่าปกติ อีกทั้งยังต้องคำนึงเรื่องแสงแดด เนื่องจากลำดวนเป็นไม้ที่ชอบแดดจัดจึงควรหาที่กลางแจ้งให้เขาลงหลักปักฐาน และรดน้ำประจำ สม่ำเสมอวันละครั้ง หากปลูกเอาไว้บริเวณริมน้ำจะดีมาก
ราคา
เจ้าต้นนี้ถือเป็นพันธุ์ไม้ที่ราคากลาง ๆ ไม่แพงหรือถูกจนเกินไปโดยปกติไซส์ความสูง 1 – 1.2 เมตรค่าตัวประมาณ 30-50 บาท หากโตหน่อย สูง 2.5 – 3 เมตร ต้นอวบ 3-4 นิ้ว ราคาจะพุ่งมาที่ 2,500-3,500 บาทโดยประมาณ มีขึ้นลงได้ตามความนิยม
และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวเกี่ยวกับต้นลำดวน พันธุ์ไม้ไทยแท้ดั้งเดิม ดอกหอม ประโยชน์มากมาย เป็นอย่างไรบ้าง ทุกคนคงได้เห็นกันไปแล้วใช่ไหมว่าเจ้าต้นนี้น่าสนใจอย่างไร ใครอยากปลูกก็ลองนำข้อมูลเหล่านี้ไปพิจารณาดู หวังว่าจะเป็นประโยชน์ต่อเพื่อน ๆ นะคะ
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับต้นไม้และพืชผักได้ที่ Plantlover.net