พืชสารพัดประโยชน์ ใบบัวบก ทำได้มากกว่าที่คิด ปลูกง่ายแบบนี้!

ใบบัวบก แก้ช้ำใน คือคำที่เราได้ยินกันมาตั้งแต่เกิดจนโต บ้างก็กลายไปเป็นมุกในละคร จนหลายคนติดภาพจำว่า เจ้าต้นนี้กินแก้อาการอกหักได้ หรือแม้กระทั่งในวงการสกินแคร์ที่ในพักหลัง โดยเฉพาะช่วง PM 2.5 ทำหน้าเห่อสิว สารสกัด Centella Asiatica ก็มาแรงแซงทางโค้ง เป็นตัวปังด้านการช่วยปลอบประโลมผิว เห็นไหมล่ะว่าน้องมีประโยชน์มากจริง ๆ แถมยังปลูกและดูง่าย ใครกำลังสนใจอยากปลูกติดบ้าน หรือปลูกทำการตลาดใด ๆ เรามีสิ่งที่คุณต้องรู้มาฝาก!

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่

ใบบัวบก สมุนไพรพื้นบ้านมากประโยชน์ พร้อมวิธีการปลูกและดูแล 

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Centella asiatica (Linn.) Urban. 

ชื่อวงศ์ : Umbelliferae (วงศ์ผักชี ) 

ชื่อสามัญ : Gotu Kola, Asiatic pennywort, Woter pennywort, Jal Brahmi, Indian pennywort และ Artayniya-E Hindi 

ชื่ออื่น : บัวบก (ภาคกลาง), จำปาเครือ ผักหนอก (ภาคเหนือ), แว่นโคก (ภาคอีสาน) ผักแว่น (ภาคใต้)

ใบบัวบก หรือ ต้นบัวบก ที่เรารู้จักมักคุ้นกันเป็นอย่างดี แท้จริงแล้วมีต้นกำเนิดมาจากประเทศทางแอฟริกา ก่อนกระจายตัวไปยังทวีปเอเชีย อเมริกา และทั่วโลกโดยเฉพาะประเทศเขตร้อนที่เหมาะแก่การเพาะปลูกมากที่สุด แน่นอนว่าในประเทศไทยของเราสามารถพบเจ้าต้นนี้ได้ทั่วทุกภูมิภาค คนไทยคุ้นชินกับการนำมาประกอบอาหาร ทานเป็นผักสด หรือทำเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ 

ลำต้น : ใบบัวบก มีลักษณะเป็นไม้ล้มลุกเฉกเช่นเดียวกันกับผัก ลำต้นเลื้อยไปตามดินชื้นแฉะ มีรากที่บริเวณข้อและเกิดต้นใหม่หรือที่เรียกว่าไหลนั่นเอง ลำต้นกลม มีขนาดเป็นเส้นเล็ก สีขาวอมเขียว 

ใบ : มาในรูปแบบใบเดี่ยว เรียงสลับกัน มักงอกออกมาแบบเป็นกระจุกตามข้อ ข้อละประมาณ 2-10 ใบ รูปใบทรงกลม แต่ก็มีหูใบ คล้ายกับรูปไต ฐานใบโค้งหากัน ขอบใบมีหยักรอบ แผ่นใบสีเขียว ร่องรอยตามใบชัดเจน มีก้านใบที่ค่อนข้างยาว

ดอก : เชื่อว่าหลายคนไม่เคยเห็นดอกบัวบก แต่คนที่เคยปลูกเอาไว้จะรู้ดีว่า เจ้าต้นนี้ออกดอกเป็นช่อกลมขนาดเล็กตามซอกใบ ซึ่งถ้าสังเกตให้ดี แต่ละช่อจะประกอบไปด้วยดอกย่อยประมาณ 4-5 ดอก อาจมีสีขาว ชมพูไปจนถึงแดงขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

ผล : ผลบัวบกมีลักษณะแบน พบเมล็ดสีดำด้านในผล ส่วนใหญ่มักนำไปตากแห้ง

สรรพคุณทางยา

ใบบัวบกเป็นพืชมีสารในกลุ่มไตรเทอปินอยด์ ไกลโคไซด์ (Triterpenoid glycoside) อยู่หลายตัวด้วยกัน ส่วนใหญ่เน้นช่วยสร้างคอลลาเจนและสมานแผล ต้านการอักเสบ ซึ่งความจริงแล้วเขามีประโยชน์มากกว่านี้และถูกใช้ในวงการสมุนไพรรักษาโรคมานานกว่า 50 ปี

ใบ : ส่วนใหญ่มักต้มน้ำดื่ม รักษาอาการช้ำใน ปวดหัว เป็นไข้ บำรุงหัวใจ แก้อาการเมื่อยล้า อ่อนเพลีย กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต แต่ถ้าหากนำใบมาบดขยี้ ใช้ภายนอกร่างกายก็ช่วยรักษาการอักเสบของผิวหนัง ลดบวม พักหลังมานี้เราจึงเริ่มเห็นเขาอยู่ในวงการสกินแคร์มากยิ่งขึ้น

ประโยชน์

ส่วนประโยชน์ด้านอื่นของใบบัวบกก็คือ การนำมาทานเป็นผักกินสด รสชาติติดไปทางโทนเฝื่อน ขมเล็กน้อย กลิ่นหอมฉุยไม่มาก ส่วนใหญ่ใช้ทานเพื่อตัดเลี่ยน หรือตัดคาว ทำเป็นเครื่องดื่มต้มกับน้ำใบเตย หอมหวาน ชื่นใจ ดื่มคลายร้อนบอกเลยได้ประโยชน์เต็ม ๆ

การขยายพันธุ์

ใบบัวบก ขยายพันธุ์ง่ายมาก คล้ายกับพืชไหลทั่วไปนั่นก็คือ การแยกต้นออกมาชำลงดินเพื่อขยายจำนวนประชากร ให้เขาแผ่ขยายพุ่มออกไป แต่ถ้าอยากควบคุมปริมาณ อาจต้องใช้กระถางในการปลูกจะดีที่สุด สามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี แต่จะดีเป็นพิเศษในช่วงฤดูฝน

อุปกรณ์ที่ต้องใช้

– ดินร่วน 1 ส่วน

– ปุ๋ยคอก 1 ส่วน

– กระถาง

– ไหลบัวบก

ขั้นตอนการขยายพันธุ์

1.นำดินร่วนมาผสมเข้ากับปุ๋ยคอกในอัตราส่วน 1:1 เพื่อทำเป็นวัสดุปลูก

2.จากนั้นนำดินบรรจุลงในกระถางในปริมาณ 2/3 ของขนาดกระถาง

3.จากนั้นรดน้ำให้ชุ่มไปจนถึงแฉะ

4.ขุดหลุมเล็กน้อยแล้วนำไหลของบัวบกที่ได้มาปักลงไป จะรวมกันเป็นกอใหญ่ทีเดียวเลยก็ได้เช่นกัน

5.จากนั้นใช้ดินกลบ ก็เป็นอันเสร็จสิ้น

6.กรณีไหลบัวบกรากน้อยไปจนถึงแทบไม่มีราก ให้เรานำไหลแช่น้ำทิ้งไว้ 1-2 คืนก่อนปลูก รากก็จะงอกออกมาเอง

การปลูก/ดูแล

ดิน : วัสดุปลูกใบบัวบก จำเป็นต้องกักเก็บความชุ่มชื้นได้เป็นอย่างดี เน้นความเปียก แฉะ ไม่ระบายน้ำออกมากจนเกินไป

แสง : เนื่องจากบัวบกเป็นพืชใบเขียว เขาจึงค่อนข้างต้องการแสงแดดอย่างเพียงพอ เน้นปลูกในพื้นที่ที่ได้รับแสงแดดยามเช้าประมาณ 50% เน้นให้แสงแดดจ้า ฟุ้งกระจายสักหน่อย บอกเลยว่าน้องโตไวมาก

น้ำ : บัวบกหากดูแลเรื่องน้ำมากหน่อยจะดีมาก เนื่องจากเขาค่อนข้างชอบความแฉะ แนะนำให้รดน้ำแบบละอองฝนเช้า-เย็น รับรองว่าเห็นใบเขียวสด น่าทานแน่นอน

และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวเกี่ยวกับ “ใบบัวบก” ที่เราอยากแนะนำให้เพื่อน ๆ ได้ทำความรู้จัก เป็นอย่างไรกันบ้างคะ น่าปลูกมาเลยใช่ไหม รุ่นคุณแม่ส่วนใหญ่น่าจะชอบ จิ้มน้ำพริกอร่อย แถมยังมีประโยชน์อีกต่างหาก ถ้าใครสนใจลองนำเอาวิธีการของเราไปปรับใช้กันได้เลยนะคะ รับรองว่าปลูกแล้วรอด เพราะปลูกง่าย พุ่มใหญ่เร็ว ประดับห้องก็เก๋ไปอีกแบบ

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับต้นไม้และพืชผักได้ที่ Plantlover.net